Başkurdistan Cumhuriyeti

Rusya Federasyonu içerisinde, Avrupa kısmında Orta İdil bölgesinde yer alan Başkurtistan'ın batısında Tataristan Türk Cumhuriyeti yer almaktadır. Yüz ölçümü 143.600 km2dir.

Nüfusu 3.944.000 olan Başkurtistan Cumhuriyetinde %24.3 Başkurt, %40.3 Rus yaşamaktadır. 1.6 milyon Başkurt ise Rusya Federasyonu'nun çeşitli bölgelerine dağılmıştır. 552 yılında Rus işgaline uğrayan Başkurtistan, 1941 yılına kadar çeşitli aralıklarla isyan etmiş, bağımsızlık uğruna milyonlarca Başkurt şehit olmuştur. 30.000 Başkurt Slâvlar'a köle olarak satılmış, toprakları zorla elinden alınmış, Hristiyanlaştırmaya çalışılmış, her türlü Rus melaneti üzerlerinde denenmiştir.

1905 İhtilâlinden sonra kültürel kalkınma atağı, 1917 yılında Bolşeviklerle yapılan iş birliği neticesinde 23 Mart 1919 yılında Başkurtistan Muhtar Cumhuriyeti kurulmuştur. Başkurtlar mücadeleyi bırakmamışlar, SSCB'nin dağılmasıyla birlikte 15 Ekim 1990 tarihinde bağımsızlıklarını ilân etmişlerdir.

Rusya Federasyonu Başkurtların bağımsızlığını kabul etmemiş, Rus baskısı üzerine büyük bir mücadele başlamış, Ekim 1991 yılında Başkurt gençleri parlâmentodaki Rus bayrağını indirerek, Başkurt bayrağını dikmişlerdir. Bu gelişmeler üzerine 14 Ekim 1991 tarihinde Başkurtistan'a Özerk Cumhuriyet statüsü tanınmıştır.

Bugün parlâmentosu, anayasası, cumhurbaşkanı ve bayrağı bulunan Başkurtistan'da Devlet Başkanlığına 3 Ağustos 1994 tarihinde yapılan seçimlerde Başkurt Türkü ve bağımsızlık yanlısı Murtaza Ubeydullah RAHİM (Murtaza Rahimov) seçilmiştir. 24 Ağustos 1994 yılında Murtaza Ubeydullah Çernomirdin ile, daha sonra Yeltsin ile yetki devri anlaşması yaparak, büyük imtiyazlar elde etmiştir.

Başkurtistan'da Türk milliyetçiliği ve bağımsızlık hareketi ile ilgili çeşitli parti ve teşkilâtlar aktif olarak çalışmaktadır. Bunların en önemlileri "Başkurt Yaşlar İttifakı", "Başkurt Millî Fırka Partisi", "Başkurt Kadınlar Uyuşması", "Başkurt Kazaklar Uyuşması" ve "Başkurt Gençler İttifak! dır.

1996 yılında "Bütün Dünya Başkurtlar Kurultayını toplamışlar, "VI. Türk Dünyası Gençlik Günleri ve Kurultayı na ev sahipliği yapan Başkurtistan, Türk milliyetçiliği ve bağımsızlık konusunda ne kadar hassas olduklarını bütün dünyaya göstermişlerdir.